Ik was zevenentwintig en werkte bij een callcenter tegen mijn zin in. Puur om wat structuur en inkomsten te hebben. Constant mensen bellen en ze iets aansmeren staat heel ver af van wie ik ben. Het was een rol die ik moest spelen. Ik was eenzaam en verdrietig en zat niet goed in mijn vel. Dit werk was de zoveelste plek waar ik mij niet thuis voelde. Totaal ongeschikt voor mij. Waarom had ik niet iets anders gekozen?! Elke dag mensen bellen, pff. Ik voelde mij een robot. Toen ik in juli 2013 ontslagen werd omdat er niet genoeg projecten waren om voor te bellen, knapte er iets in mij. Weer geen werk meer, weer een leegte, weer geen structuur meer. Een verademing om het stomme werk niet meer te hoeven doen, maar tegelijkertijd een beangstigend idee om niets meer te hebben. Niets waar ik voor de deur uit zou moeten. Ik had heel veel behoefte aan controle en wilde af van dat machteloze gevoel.
Langzaamaan ging hygiëne mijn leven beheersen. Mensen roepen wel eens, “ik heb echt smetvrees!” zonder te weten wat het precies inhoudt. Ik gok dat ze niet hadden wat ik had, al begrijp ik soms wel waar zo’n opmerking vandaan komt. Het nam mijn hele leven over. Het maakte mijn leven kapot.
Smetvrees is een vrees voor smet, een vrees/angst voor vies. Het kan betekenen dat je bang bent om ziek te worden van bacteriën, maar net zoals bij een eetstoornis kan er nog veel meer achter zitten. Houvast en controle nodig hebben en smetvrees ‘gebruiken’ om deze controle terug te vinden. Het gevoel hebben dat je nergens grip op hebt, wel op je smetvrees. Dingen waar de meeste mensen niet over nadenken, dacht ik wel over na.
Gewoon zomaar op de bank plaatsnemen, gewoon zomaar in een bus, tram, metro of trein gaan zitten? Gewoon zomaar even de was ophangen? ‘s Avonds je kleding gewoon maar ergens neerleggen? Gewoon even een zonnebril of muts in de winkel passen? Even wat kleding passen? Gewoon even uit eten of ergens wat drinken? Niets was voor mij gewoon meer. Ik kon al die dingen niet gewoon even doen. Ik moest overal over nadenken of ze vermijden.
Tegen mijn destijds eigen bank legde ik een handdoek aan omdat ik anders het idee had dat mijn T-shirt of trui besmet en vies zou worden. Na het schoonmaken van mijn waslijn, vertrouwde ik deze nog niet en voelde het alsnog niet goed om mijn was eraan op te hangen. Als ik naar bed ging en ik wilde iets de volgende dag nog een keer aandoen, moest de outfit op een gereinigde tafel neergelegd worden. Het liefst stopte ik alles direct in de wasmand. Kleding kon ik niet meer passen. Mijn wereld werd heel klein.
Eerst was ik oké met hoe mijn appartement op dat moment was, tijdens mijn smetvrees was het ineens allemaal niet goed en hygiënisch meer. Alles moest anders. Hoe heb ik zo kunnen leven dacht ik? Het is niet zo dat ik ooit een sloddervos of vies persoon geweest ben, maar ik praatte tegen en over mezelf alsof dit wel zo was. Ik had beter moeten weten. Het liefst stopte ik wekelijks de bankbekleding in de was en wekelijks mijn jas in de was. Mijn handen waste ik extreem vaak. Als ik iets had aangeraakt, had ik weer de drang om ze te wassen met zeep. Het zorgde voor bebloede en kapotte handen. Ook ontwikkelde ik een angst voor crèmes, oliën en plakproducten. Dit betekende ook niet meer op vakantie gaan, want mijn lichaam met zonnebrandcrème insmeren, was er niet meer bij. Het kan soms heel willekeurig zijn. De ene persoon met smetvrees heeft hier geen angst voor, ik dan weer wel. Denken in besmetting, denken in afgeven. Mijn haar niet meer los durven dragen, mijn lichaamsdelen altijd op dezelfde volgorde wassen, de wasmachine met mijn voeten opendoen zodat ik ‘m niet hoefde aan te raken, kraanknoppen reinigen met kokendheet water, elastiekjes in de was doen, oppervlaktes eindeloos reinigen en heel veel wassen draaien. De angsten zijn zeker voor een buitenstaander niet altijd logisch, maar wel heel serieus te nemen.
Het was net een monster die het overnam. Er was gewone Emma en monster Emma en die laatste was het meest aanwezig. Ze kon er verbaasd over zijn als mensen dingen deden op een andere manier. Ze kon er boos van worden als mensen iets niet deden zoals zij dat deed. Ze zat opgesloten in haar eigen smetvreeswereld. Haar veilige maar tegelijkertijd ook zo’n onveilige wereld. Had ik de macht over mijn smetvrees? Eerder andersom. Smetvrees had de macht over mij. Wat bracht smetvrees mij? Eigenlijk helemaal niets. Ik wilde controle maar had geen controle op de invloed van smetvrees op mijn leven. Ik had geen rust. Ik kon me niet meer concentreren op wat ik op tv zag. Ik stond constant aan. Ik kon niet blij meer zijn. Het enige dat ik kon was verdrietig en boos zijn. Hoe kwam ik hier weer uit? Hoe kon ik het monster uit mijn leven bannen? Hoe kon ik het monster de baas zijn?
Hier schrijf ik over in mijn boek ‘Schaduwstralen’ (Ook te verkrijgen in het Engels) en ook in een hoofdstuk van mijn boek ‘Meer dan ik denk’. Te koop op Bol.com en Bruna.nl en is er gratis verzending naar België.
Comments