Wat is PDA?
Over PDA
Pathological Demand Avoidance (PDA) - in het Nederlands ook wel Pathologische Vraagontwijking genoemd - is een profiel binnen het autismespectrum dat wordt gekenmerkt door extreme vermijding van alledaagse verzoeken en eisen.
Dit gedrag komt voort uit een intense angst om de controle te verliezen, en de persoon probeert situaties vaak te controleren als een manier om die angst te verminderen.
Kenmerken:
Extreme vermijding van verzoeken: Zelfs eenvoudige verzoeken of routineactiviteiten kunnen stress veroorzaken. De persoon kan taken vermijden door te onderhandelen, af te leiden, of te doen alsof ze het niet begrijpen.
Sterke behoefte aan controle: Mensen met PDA voelen een sterke behoefte om de controle over situaties te behouden, vaak uit angst voor onzekerheid. Ze kunnen proberen de regels te veranderen of anderen te manipuleren om hun zin te krijgen.
Flexibel in sociale interactie: Mensen met PDA kunnen charismatisch zijn, rollenspellen gebruiken en goed inspelen op de sociale situatie, hoewel dit vaak oppervlakkig is en voortkomt uit een poging om controle te behouden.
Weerstand tegen routine: Routine en voorspelbaarheid, die meestal rust brengen voor andere mensen met autisme, kunnen juist stressvol zijn voor iemand met PDA. Ze kunnen behoefte hebben aan afwisseling en onverwachte activiteiten als een manier om hun eigen gevoel van controle te handhaven.
Fantasie en rollenspel: Veel mensen met PDA hebben een rijke fantasiewereld en nemen vaak de leiding in rollenspellen of doen alsof ze iemand anders zijn. Dit kan dienen als een ontsnapping aan de werkelijkheid en een manier om de controle over hun omgeving te versterken.
Oorzaken van PDA
De exacte oorzaken van PDA zijn nog niet volledig begrepen, maar het wordt beschouwd als een onderdeel van het autismespectrum.
Net als bij andere vormen van autisme spelen genetische en omgevingsfactoren waarschijnlijk een rol.
Onderzoek naar PDA is nog steeds gaande en er is discussie binnen de medische en psychologische gemeenschap over de specifieke classificatie.
De diagnose PDA wordt niet altijd herkend in de standaarddiagnoses van autisme. Vaak wordt het niet expliciet genoemd in diagnostische handleidingen zoals de DSM-5. Een gespecialiseerde beoordeling door een professional die bekend is met PDA kan helpen bij een nauwkeurige diagnose. Vaak worden observaties van het gedrag in verschillende situaties gebruikt om een beeld te krijgen.